Viên Thiệu xuất thân từ đại tộc, có danh vọng rất cao. Ban đầu ông nổi danh thiên hạ nhờ trung nghĩa hào hiệp, khởi binh đánh Đổng Trác giúp nhà Hán. Thế lực của Viên Thiệu đương thời rất lớn: ngoài quân đội đông đảo thì các văn thần võ tướng đều tài năng: Văn Xú, Nhan Lương có dũng, Điền Phong, Hứa Du có mưu, Thư Thụ, Quách Đồ có trí, Thẩm Phối, Phùng Kỷ tận trung[44]. Nhưng về sau Viên Thiệu đầy mâu thuẫn, không biết nghe theo lẽ phải của Điền Phong và Hứa Du, nên liên tiếp bị thất bại dưới tay Tào Tháo[45].

Trong Tam quốc chí, sử gia Trần Thọ ghi lại lời Tào Tháo nhận xét về Viên Thiệu như sau[46]:

Viên Thiệu chí lớn nhưng trí nhỏ, hung hãn nhưng gan bé, nghi kỵ nhỏ nhen, nhân duyên không ra gì. Nội bộ Viên Thiệu binh nhiều nhưng lộn xộn, tướng kiêu nhưng khó thống nhất

Trần Thọ bình luận về Viên Thiệu trong Tam quốc chí như sau[47]:

Ngoài khoan trong kỵ, mưu hay không quyết, có tài mà không dùng được, nghe thiện mà không nạp được, phế đích lập thứ, bỏ lễ sủng ái, đến nỗi hậu tự điên đảo, xã tắc lộn nhào, phi bất hạnh vậy. Xưa Hạng Vũ không làm theo kế Phạm Tăng đã mất vương nghiệp; Thiệu giết Điền Phong thậm chí còn tệ hơn cả Vũ!

Dịch Trung Thiên nhìn nhận Viên Thiệu là người ngu xuẩn, cố chấp và bừa bãi, tự cho mình là anh minh vô địch; Viên Thiệu thất bại là thất bại ở cách làm người[48].